Uczucie ciężkich nóg to dolegliwość, na którą z pewnością cierpiała większość z nas. Zwykle jest ona spowodowana przemęczeniem lub pracą w pozycji siedzącej. Oczywiście są to czynniki, na które zwykle nie mamy wpływu. Niestety, często zdarza się, że przyczyny uczucia ciężkich nóg są znacznie poważniejsze i sygnalizują, że naszemu zdrowiu grozi niebezpieczeństwo.
Czym objawia się uczucie ciężkich nóg?
Uczucie ciężkości nóg oznacza, że mięśnie, które są odpowiedzialne za ich poruszanie, nie są odpowiednio “zasilone” w substancje energetyczne oraz związki odpowiedzialne za przetwarzanie materii i energii (np. tlen). Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele. Jeśli dolegliwość pojawia się rzadko, rozwiązaniem problemu może być krótkotrwały (nawet samodzielny) masaż. Chwilowe uczucie ciężkości jest najczęściej wywołane nadmiernym zmęczeniem. Jeśli prowadzimy aktywny tryb życia, a nasze nogi są w ciągłym ruchu, to uczucie ciężkości nie powinno nas niepokoić.
Problem pojawia się, gdy dolegliwość ta pojawia się dość często. Czasami mogą jej towarzyszyć dodatkowe objawy, takie jak:
- nadmierne pocenie,
- kołatanie serca,
- opuchlizna nóg,
- zawroty głowy,
- ciągłe zmęczenie (pomimo braku wysiłku),
- skurcze mięśni łydek i rzadziej ud.
W takich sytuacjach mówimy już o “zespole ciężkich nóg”, który sygnalizuje nam, że z naszym organizmem dzieje się coś niedobrego.
Co może być przyczyną problemu?
Najczęstszą przyczyną zespołu ciężkich nóg jest niedrożność naczyń krwionośnych, które są odpowiedzialne za dostarczanie tlenu, witamin i substancji odżywczych do mięśni. Problem ten występuje zwłaszcza na poziomie naczyń włosowatych, które ze względu na swą niewielką średnicę (od 7 do 15 mikrometrów) najszybciej tracą swą drożność. Co zatem można zaliczyć do najczęstszych przyczyn uczucia ciężkich nóg?
- Zmiany w obrębie naczyń krwionośnych. Żylaki — bo o nich mowa — to bardzo częsty objaw towarzyszący zespołowi ciężkich nóg. Często poprzedzają one wystąpienie uczucia ciężkości. Krew, która z różnych przyczyn nie dociera do mięśni, cofa się (do czego prowadzi m.in grawitacja) i rozsadza naczynia krwionośne, doprowadzając do powstania stanów zapalnych.
- Długotrwałe stanie lub siedzenie. Stagnacja kończyn dolnych utrudnia przepływ krwi. W normalnych warunkach jej ruch jest wspomagany przez mięśnie. U osób, które nie poruszają się, występuje słaba cyrkulacja krwi, która uniemożliwia dostarczenie tlenu i substancji odżywczych do tkanki mięśniowej.
- Otyłość. Przyczyną zespołu ciężkich nóg może być również nadmierna masa ciała. Tkanka tłuszczowa, której objętość stopniowo wzrasta, może utrudnić przepływ krwi w obrębie naczyń włosowatych, a z biegiem czasu nawet tętnic i żył. Jeśli zatem cierpimy na otyłość lub nadwagę, koniecznie postawmy na ruch i spadek masy ciała.
Warto dodać, że stan ciężkości nóg sam w sobie nie jest niebezpieczny dla zdrowia. Może on co prawda utrudnić poruszanie się, ale stanowi bezpośredniego zagrożenia. Mimo to nie należy go bagatelizować.
Jak radzić sobie z uczuciem ciężkich nóg?
Jakie są najskuteczniejsze sposoby radzenia sobie z uczuciem ciężkich nóg? Doraźnym rozwiązaniem jest podnoszenie nóg powyżej poziomu serca. Dzięki temu krew spływa z powrotem do ciała i nie tworzy niebezpiecznych zatorów. Metoda ta jest polecana zwłaszcza wtedy, gdy problem występuje rzadko.
Warto też zwrócić uwagę na nasze ogólne samopoczucie. Jeśli cierpimy na otyłość, to wizyta u dietetyka pomoże przygotować odpowiednią dietę, której stosowanie zmniejszy objętość tkanki tłuszczowej. Z kolei, jeśli spędzamy długi czas w pozycji stojącej lub siedzącej (np. w pracy), to warto pamiętać o okresowym rozruszaniu nóg. Kilka kroków wykonanych raz na kilkadziesiąt minut, powinno nam pomóc.
A co, jeśli objawy nie ustępują przez dłuższy czas? Wtedy musimy skorzystać z pomocy lekarza. Specjalista może nam polecić noszenie specjalnych pończoch kompresyjnych, które uciskają mięśnie, a zarazem stymulują naczynia krwionośne do efektywniejszej pracy. Czas noszenia, jak i rodzaj zastosowanych pończoch, jest zależny od decyzji lekarza.
Medyczne sposoby zwalczania uczucia ciężkich nóg
- Skleroterapia — skuteczna w leczeniu żylaków
Zabieg skleroterapii polega na iniekcyjnym podaniu specjalnego preparatu chemicznego w głąb naczynia krwionośnego, tak, aby doprowadzić do kontrolowanego uszkodzenia żyły, a w konsekwencji do jej zwłóknienia i zarośnięcia. Jest to jedna z najpopularniejszych procedur flebologicznych. Jej skuteczność zależy od ustalenia prawidłowego przebiegu żyły, co jest możliwe dzięki ultrasonografii dopplerowskiej.
- Laseroterapia — oddziaływanie światłem na żyły
Metoda laseroterapii polega na zamknięciu żył za pomocą ciepła generowanego na skutek oddziaływania skupionego światła laserowego. Jest to możliwe m.in. dzięki zastosowaniu światłowodu, który wprowadzany jest pod skórę, a następnie emituje promień lasera o określonej długości. Po zakończeniu zabiegu pacjent od razu opuszcza placówkę medyczną.
Obydwie metody są praktycznie całkowicie bezbolesne. Zarówno skleroterapię, jak i laseroterapię wykonuje się zwykle w znieczuleniu miejscowym, dzięki któremu pacjent nie czuje żadnego dyskomfortu.
Leczenie farmakologiczne
W przypadku, gdy zmiany w obrębie naczyń krwionośnych są zbyt duże, konieczne jest skomplikowane leczenie farmakologiczne. Jego przebieg zależy od charakteru tychże zmian, stopnia ich dokuczliwości, a także przyczyn ich powstania. Przykładowo, jeśli zmiany patologiczne doprowadzą do wystąpienia zakrzepowego stanu zapalnego żył głębokich, lekarz zleca najczęściej podanie heparyny, której użycie przynosi szybkie efekty. W celu przyspieszenia skuteczności terapii, heparynę podaje się podskórnie lub za pomocą iniekcji dożylnej.
Reasumując, choć zespół ciężkich nóg jest na ogół tymczasową dolegliwością, która nie zagraża życiu lub zdrowiu, to nigdy nie należy jej bagatelizować. W przeciwnym razie istnieje ryzyko, że zmiany patologiczne w obrębie naczyń krwionośnych rozwiną się i doprowadzą do wystąpienia poważnych stanów chorobowych.