Wydawałoby się, że o aloesie wiemy wszystko. W końcu mowa tu o substancji czynnej, którą można znaleźć w większości kosmetyków, stosowanych najczęściej na twarz. Sprawdźmy zatem, jakimi właściwościami wyróżniają się kosmetyki aloesowe i co warto wiedzieć na temat ich najważniejszego składnika, czyli aloesu.
Co warto wiedzieć na temat aloesu?
Biorąc pod uwagę popularność rośliny, jaką jest aloes, właściwości tejże powinny być przez wszystkich bardzo dobrze znane. Koniec końców mówimy tu o organizmie, który z powodzeniem i bez większych nakładów można uprawiać w warunkach domowych i którego WHO uznało za najbardziej czynny pod kątem biologicznym. Dawniej kremy zawierające wyciągi z aloesu wykorzystywano (całkiem słusznie) do minimalizowania skutków oparzeń słonecznych, a także do odżywiania i nawilżania skóry oraz włosów. Dziś używa się ich również w szeroko rozumianej pielęgnacji skóry, a także jako wsparcie w leczeniu chorób układu pokarmowego.
Sam aloes (Aloes zwyczajny, Aloe vera, Aloe barbadensis) niczym się nie wyróżnia. To roślina, która pochodzi z pustynnych obszarów Azji, Afryki oraz Ameryki. Jest sukulentem, a to oznacza zdolność do skutecznej akumulacji wody, do czego zresztą służą jej mięsiste liście. Nawiasem mówiąc, mało kto wie, że składają się one aż w 96% z wody.
W medycynie estetycznej aloes jest wykorzystywany do pozyskiwania takich surowców, jak:
- żel z aloesu, który jest pozyskiwany bezpośrednio z miąższu wypełniającego liście rośliny i zawiera aż 99% wody,
- alona, czyli goryczkowy sok z liści, który wykazuje silne właściwości przeczyszczające i przeciwbakteryjne.
Aloes — rezerwuar czynnych związków chemicznych
O skuteczności aloesu świadczy m.in. to, że jest on magazynem wielu aktywnych chemicznie i biologicznie związków, które korzystnie wpływają na organizm człowieka. W jego składzie znajdziemy:
- witaminy, w tym A, C, E, oraz B9, B4 i B12,
- substancje mineralne, w tym selen, chrom, miedź, sód, cynk, magnez, potas, wapń oraz mangan,
- enzymy, w tym amylazę, katalazę oraz lipazę,
- kwasy takie jak arachidonowy, linolenowy, mirystynowy i stearynowy.
Poza tym, w skład aloesu wchodzą również takie związki jak aminokwasy, kwas salicylowy, fenole, itd. Oznacza to, że stosując np. aloes na twarz, skokowo zwiększamy podaż substancji odżywczych, nawilżających i oczyszczających, które wzmacniają skórę, eliminują stany zapalne, a także biorą czynny udział w usuwaniu z niej toksyn.
Właściwości prozdrowotne aloesu
Aloes — na co pomaga? Wszyscy znamy aloes jako substancję o silnym działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym. W końcu każdy doświadczony lekarz dermatolog przepisał w trakcie swej kariery wiele preparatów zawierających ten składnik. Niemniej właściwości aloesu są znacznie szersze i obejmują:
- działanie przyspieszające proces gojenia się ran,
- wspieranie pracy układu pokarmowego (aloes to bogate źródło błonnika, który pobudza pracę jelit i przyspiesza metabolizm),
- zabezpieczenie skóry przed nadmierną utratą wilgoci,
- działanie żółciopędne i przeczyszczające.
Aloes odgrywa też bardzo ważną rolę w stabilizacji pracy układu pokarmowego. Często wykorzystuje się go pomocniczo w stanach zapalnych (jelit, żołądka), wrzodach, także w zespole jelita drażliwego. Aloes wykazuje również właściwości przeciwpasożytnicze, a także ogranicza działanie kwasów, które biorą udział w reakcji trawienia w żołądku.
Nie wszyscy wiedzą, że aloes może również korzystnie wpłynąć na działanie układu odpornościowego. Pobudza on działanie makrofagów, a także zwiększa efektywność wytwarzania cytokin, co prowadzi do stymulacji odpowiedzi immunologicznej. Lekarze często zalecają suplementację aloesem w przypadku wcześniejszego wystąpienia chorób zakaźnych i przeziębień.
Aloes w dermatologii — co warto wiedzieć?
Przejdźmy zatem do meritum artykułu i zastanówmy się, jaką rolę odgrywa aloes w szeroko rozumianej dermatologii. A jest ona dosyć złożona. Stosowanie aloesu na twarz korzystnie wpływa na skórę, gdyż stabilizuje jej równowagę kwasowo-zasadową. Co więcej, działa on również jako peeling, usuwając martwy naskórek i tym samym rozjaśniając skórę.
Bodaj najważniejszą właściwością aloesu jest jego zdolność do skutecznego nawilżania skóry. Co więcej, zawierające go preparaty przyspieszają proces odbudowy skóry, a co za tym idzie — optymalizują proces jej regeneracji. Skutkiem tego skóra staje się bardziej elastyczna i jędrna, co ma istotne znaczenie, np. w kontekście jej regeneracji po zakończeniu leczenia.
Aloes wykazuje również silne właściwości łagodzące. Udowodniono, że jest on bardzo pomocny w łagodzeniu zmian zapalnych powstających na skórze podrażnionej lub oparzonej (np. promieniowaniem UV). Aloes przyspiesza też proces gojenia i ogranicza zjawisko zaczerwienienia, które powstaje na skutek zbyt intensywnego opalania się.
Wreszcie, dzięki swym właściwościom antyseptycznym, aloes jest bardzo pomocny w kontekście pielęgnacji skóry, na której wystąpiły wcześniej zmiany trądzikowe. Dzięki niemu zmniejsza się prawdopodobieństwo wystąpienia trwałych blizn o ropnym podłożu.
Przeciwwskazania dotyczące stosowania aloesu
W jakich przypadkach suplementacja aloesem może nie być wskazana? Z pewnością nie należy go stosować u osób, które są uczulone na jego działanie. W takiej sytuacji kontakt alergika z alergenem może doprowadzić do podrażnienia i swędzenia skóry. Stosowanie wewnętrzne nie jest dopuszczalne u kobiet ciężarnych. Istnieje bowiem ryzyko, że jego spożycie może doprowadzić do wystąpienia skurczy macicy. Dla porównania stosowanie aloesu zewnętrznie jest całkowicie bezpieczne zarówno dla matki, jak i dziecka.
Preparatów z aloesem nie powinny stosować osoby, które cierpią na:
- zaburzenia czynności nerek i inne schorzenia występujące w ich obrębie,
- kamienicę nerkową i żółciową,
- choroby wymagające zastosowania leków moczopędnych lub przeciwcukrzycowych,
- niedrożność (całkowitą lub częściową) jelit.
Poza tym warto wiedzieć, że stosowanie zewnętrzne i wewnętrzne preparatów z aloesem nie jest wskazane u osób do 12. roku życia.
Reasumując, aloes to roślina, która odgrywa ogromną rolę w stabilizacji funkcjonowania wielu różnych organów ciała człowieka i jest bardzo przydatna w dermatologii.