Egzema to choroba skóry, której towarzyszy stan zapalny, swędzenie, przekrwienie, wysypka w postaci pęcherzyków z wysiękiem. Choroba charakteryzuje się nawrotami, opornością na leczenie, zmienną formą wysypki.
Co to jest egzema?
Egzema skóry to określenie stanu zapalnego, który rozwija się w obrębie naskórka oraz warstwy brodawkowatej skóry właściwej, tj. powierzchownych warstw skóry. Statystyki wskazują, że egzema skóry częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Dermatolodzy wskazują jako przyczynę zmiany hormonalne i częstsze kontakty ze środkami chemicznymi. W większości przypadków wysypka jest zlokalizowana na twarzy lub kończynach. Egzema nie jest chorobą zakaźną.
Objawy egzemy są uzależnione od tego, z jakim rodzajem wyprysku występuje w konkretnym przypadku. Poszczególne choroby charakteryzują się także zmienną predyspozycją do wywoływania egzemy na poszczególnych częściach ciała. Zmiany skórne mogą występować na skórze głowy, na plecach, na stopach, wokół ust, na tułowiu czy na zgięciach rąk i kolan.
Mimo zmienności w obrębie przyczyn egzemy można wskazać na typowe dolegliwości dla wszystkich form wyprysku. Objawy zapalenia najczęściej obejmują:
- Zaczerwienienie miejscowe skóry,
- Swędzenie,
- Obrzęk w obrębie zaczerwienienia,
- Widoczne wysuszenie skóry,
- Niewielkie rany i uszkodzenia skóry.
W licznych przypadkach obrzękom i zaczerwienieniom towarzyszy ropny wysięk.
Etapy i rodzaje egzemy
Jak wygląda egzema? Otóż zmiany skórne w pierwszym etapie egzemy przybierają formę grudek, które zamieniają się w pęcherzyki. W czasie pękania pęcherzyki prowadzą do nadżerek skórnych, zamieniających się na koniec w strupki. W przypadku skrajnego, zaostrzonego przebiegu zapalenia skóry możliwe są blizny i trwałe przebarwienia. Ostra faza egzemy najczęściej pojawia się w przypadkach związanych z alergiami. Niektóre z chorób przebiegających z egzemą, w tym atopowe zapalenie skóry, często przechodzą w fazę przewlekłą.
Podczas przewlekłej fazy dominującym objawem jest nasilone swędzenie, zgrubienia naskórka, jego wysuszenie oraz złuszczanie. Przy takich objawach należy unikać uporczywego drapania zmienionych obszarów skóry. W czasie drapania może dojść do zakażenia głębszych warstw skóry przez bakterie i grzyby. W wyniku nieleczonej infekcji skóry może dojść do poważnych powikłań. Dlatego nigdy nie powinno się ignorować przedłużających się ognisk egzemy i jak najszybciej należy skonsultować przypadłość z lekarzem dermatologiem. W określonych przypadkach schorzenia mogą wymagać leczenia antybiotykiem.
Czynniki powodujące egzemę
Predyspozycje do egzemy skóry wynikają w dużej mierze z genetyki, osłabionej odporności, słabej bariery ochronnej naskórka.
Ryzyko zapalenia skóry u osób ze skłonnościami do egzemy radykalnie wzrasta w obecności innych czynników, takich jak:
- zaburzenia hormonalne
- owrzodzenie błony śluzowej przewodu pokarmowego
- zapalenie wątroby, odmiedniczkowe zapalenie nerek
- atopowe zapalenie skóry, skaza wysiękowa
- depresja, niepokój
- choroby ośrodkowego układu nerwowego
- zaburzenia nadnerczy, przysadki mózgowej, tarczycy
- niedobór pierwiastków śladowych, pirydoksyny, nienasyconych kwasów tłuszczowych
- próchnica, inne przewlekłe ogniska infekcji
- alergie na chemię gospodarczą, pyłki, kurz domowy, leki.
Egzema – przyczyny choroby
W praktyce wygląda to w ten sposób, że egzema jest wywoływana przez zwiększone pocenie się, które wywołuje ciągły stres, który osłabia układ odpornościowy. Podobnie, zaburzenia hormonalne u kobiet ze spadkiem lub gwałtownym wzrostem poziomu estrogenów prowadzą do odwodnienia warstwy ochronnej skóry, powodując swędzenie, drapanie i w efekcie pojawienie się zmian skórnych w postaci egzemy,
Należy także wspomnieć, że spośród czynników zewnętrznych nagłe zmiany temperatury, w tym hipotermia, różnego rodzaju oddziaływania mechaniczne, alkohol, żywność, perfumy, kosmetyki pielęgnacyjne i upierzające zwiększają prawdopodobieństwo zapalenia skóry.
Egzema to choroba, która jest niejako znakiem naszych czasów. Wzrost przypadków ciężkiego przebiegu choroby, oporności na leczenie, nawrotów wiąże się z degradacją środowiska, stosowaniem sztucznych surowców i niesprawdzonych suplementów diety. Przyspieszenie rytmu życia prowadzi do chronicznego braku snu i częstego stresu.
Na wzrost zachorowalności mają wpływ również szkodliwe warunki pracy. Sprzyjającymi czynnikami przyspieszającymi rozwój egzemy są obniżenie funkcji ochronnych skóry na skutek wysokiej wilgotności powietrza, alergenów przemysłowych takich jak pary, gazy, dymy oraz cząstek stałych i płynnych drażniących naskórek.
Metody diagnostyczne w leczeniu egzemy
Przed postawieniem diagnozy lekarz dermatolog zbiera wywiad, bada obszary dotknięte zmianami i zleca szereg badań laboratoryjnych krwi, moczu, próbek skóry. Niestety nie jest możliwe wyleczenie egzemy w jej przewlekłej formie. Terapia ma na celu wydłużenie okresów remisji, zmniejszenie nasilenia objawów, poprawę jakości życia.
Egzema – jak leczyć tę chorobę?
Dla każdego pacjenta ustalany jest indywidualny plan leczenia w zależności od postaci wyprysku. Oprócz szeregu preparatów farmaceutycznych przepisywanych w czasie kuracji, lekarz dermatolog może zalecić fizjoterapię w postaci promieniowania laserowego.
Ważna jest także profilaktyka, dlatego, aby poprawić samopoczucie przy egzemie, lekarze zalecają dietę wykluczającą orzechy, owoce morza, rośliny strączkowe, mleko, owoce cytrusowe, jajka, tłuste ryby, przyprawy, kawę, czerwone wino.